ПРЕСС-АНОНС
14 апреля (среда) в 11.30 состоится онлайн пресс-конференция в Zoom «Ситуация с мирными собраниями в РК после принятия нового закона»
6 июня 2020 года вступил в силу новый Закон о порядке организации и проведения мирных собраний в РК. Несмотря на стремление преподнести его как «значительный шаг в сфере демократизации общества», законопроект был встречен критикой в казахстанском правозащитном сообществе и за рубежом.
Казахстанское международное бюро по правам человека и соблюдению законности на системной основе проводит мониторинг практики проведения мирных собираний в Казахстане. В конце января 2021 года прошла презентация доклада КМБПЧ по итогам 2018 – первой половины 2020 года.
В ходе пресс-конференции спикеры расскажут, что изменилось в этой сфере с момента вступления в силу нового закона. Также остановятся на усилении практики превентивных задержаний и арестов, применению кеттлинга и вынесению новых решений в Комитете ООН по правам человека по индивидуальным жалобам.
Спикеры:
Евгений ЖОВТИС, директор КМБПЧ
Рысбек САРСЕНБАЙ, общественный деятель, сотрудник проекта КМБПЧ
Ерлан КАЛИЕВ, юрист, сотрудник проекта КМБПЧ
Жанар БАЛГАБАЕВА, адвокат
Бекболат УТЕБАЕВ, гражданский активист (Уральск)
Дмитрий ТИХОНОВ, сотрудник КМБПЧ
Дата и время: 14 апреля 2021 года, 11.30
Чтобы получить ссылку для присоединения к пресс-конференции в Zoom, просьба направить запрос на адрес grindelson@gmail.com (в теме указать: Запрос на ссылку)
Для справок:
Андрей Гришин,
пресс-центр КМБПЧ,
8 7272 49-86-70
ПРЕСС-РЕЛИЗ
Пресс-конференция: «Ситуация с мирными собраниями в РК после принятия нового закона»
6 июня 2020 года вступил в силу новый Закон «О порядке организации и проведения мирных собраний в Республике Казахстан». Его пытались представить внутри страны и за рубежом как «значительный шаг в сфере демократизации общества». Однако ряд положений закона встретил критику правозащитного сообщества, в том числе извне, как несоответствующих международным нормам.
В первую очередь, «идеология законопроекта рассматривает митингующих граждан как угрозу власти» – мотивировал свое несогласие Евгений Жовтис, директор Казахстанского международного бюро по правам человека и соблюдению законности, один из со-авторов Руководящих принципов ОБСЕ по свободе мирных собраний. Также на участников мирных собраний возлагается непомерное количество разных обязательств.
В своем письме Специальной докладчик ООН по вопросу о праве на свободу мирных собраний и свободу ассоциации от 21 апреля 2020 года отметил: «Я по-прежнему обеспокоен, что части нового законопроекта, как представляется, не соответствуют международным стандартам в области прав человека, точнее праву на свободу мирных собраний, как это гарантировано статьёй 21 Международного пакта о гражданских и политических правах», мотивировав свои беспокойства конкретными примерами такого несоответствия (https://bureau.kz/svoboda_sobranii/analitika/pismo-specdokladchika-oon/)
4 мая 2020 года международная правозащитная организация Amnesty International в своем открытом письме призвала отозвать законопроект из парламента и направить его на экспертизу в Совет экспертов ОБСЕ/БДИПЧ по свободе собраний и объединений, в Управление верховного комиссара ООН по правам человека (https://www.amnesty.org/en/documents/eur57/2260/2020/ru/).
В конце январе 2021 года Казахстанское международное бюро по правам человека и соблюдению законности презентовало свой доклад по результатам мониторинга соблюдения права на мирные собрания в Республике Казахстан в 2018 – первой половине 2020 года (https://bureau.kz/monitoring_2/doklady_i_otchety_kmbpc/doklad-svoboda-sobranij-2018-2020-gg/), где представило количественные и качественные показатели проведения мирных собраний до и после принятия нового закона.
В информационной справке КМБПЧ, подготовленной в конце марта 2021 года, дается анализ практики «превентивных репрессивных мер в отношении гражданских активистов, реализующих право на мирные собрания» (https://bureau.kz/novosti/dlya-vashego-zhe-blaga/).
Последнее веяние времени – кеттлинг, который стал активно применяться в отношении участников мирных собраний (как минимум, четыре примера применения: дважды в Алматы, в Атырау и в Шымкенте), позволяет говорить о том, что власти Казахстана более чем произвольно трактуют международные нормы, и при этом пытаются внедрить на казахстанскую почву новые тактики противодействия участникам мирных собраний.
В 2020 году Комитет ООН по правам человека вынес 8 решений в пользу граждан Казахстана (Б.Торегожиной, Ж.Байтеловой, Д.Тихонова, Х.Адильханова, Э.Садыкова, М.Телибекова, Т.Самбетбая, А.Куртинбаевой) о нарушении их прав на свободу мирных собраний и выражения мнения, подтвердив, что наше государство не выполняет свои международные обязательства по обеспечению и защите этих прав.
Для получения более подробной информации:
Таншолпан ЖУМАКОВА: Zhumakova.sholpan@gmail.com
Баспасөз релизі
Баспасөз-конференциясы: «ҚР бейбіт жиындарға қатысты жаңа заң қабылданғаннан кейінгі жағдай»
2020 жылдың 6 маусымында «Қазақстан Республикасында бейбіт жиналыстарды ұйымдастыру және өткізу тәртібі туралы» заң күшіне енді. Оны елдің ішінде және халықаралық қауымдастыққа «демократиялану жолындағы үлкен қадам» ретінде көрсетуге тырысты. Алайда, заңның біраз баптары құқыққорғаушылар тарапынан халықаралық стандарттарға қайшы екені айтылып, сынға ұшырады.
Адам құқығын қорғау және заңдылықтың сақталуы жөніндегі Қазақстан халықаралық Бюросының директоры, ЕЫҚҰ бейбіт жиын өткізу бойынша негізгі принциптерінің авторларының бірі Евгений Жовтис бірінші кезекте бұл заңның түпкі мақсаты бейбіт шерушілерді билікке қауіп ретінде қарастыратынын, сондықтан, заңға түбегейлі қарсы екенін айтты. Сонымен қатар, оның айтуынша бейбіт жиын ұйымдастырушылары мен қатысушыларына негізсіз көптеген жауапкершілік артылады.
2020 жылы 21 сәуірде БҰҰ бейбіт жиындар бойынша Арнайы есепшісі былай деді: «Мен бұрыңғыдай алаңдаулымын, себебі меніңше заңның бір бөлігі бұрыңғыша халықаралық стандарттарға сай келмейді», – деп, өз сөзіне нақты дәлел келтірді. (https://bureau.kz/svoboda_sobranii/analitika/pismo-specdokladchika-oon/)
2020 жылдың 4 мамырында Amnesty International халықаралық ұйымы өзінің ашық хатында заң жобасын парламенттің қарастыруынан қайтарып, ЕҚЫҰ/ДИАҚБ сарапшылар Кеңесіне, БҰҰ адам құқығы бойынша жоғарғы комиссары басқармасына сараптамаға жіберуге шақырды. (https://www.amnesty.org/en/documents/eur57/2260/2020/ru/).
2021 жылдың қаңтар айының соңында Адам құқығы және заңдылықтың сақталуы жөніндегі халықаралық Бюросы аталған заң қабылданғанға дейнгі және қабылданғаннан кейінгі бейбіт жиындардың өтуі бойынша жағдайды қамтитын, 2018-2020 жылдар аралығындағы аталған құқық бойынша мониторингтік сараптама қорытындысын ұсынды. (https://bureau.kz/monitoring_2/doklady_i_otchety_kmbpc/doklad-svoboda-sobranij-2018-2020-gg/)
2021 жылдың наурызында Бюро жариялаған ақпараттық анықтамада азаматтық белсенділердің бейбіт жиын бостандығы құқығын пайдаланбақ болғаны үшін алдын-ала жазалануы практиксына толық сараптама беріледі. (https://bureau.kz/novosti/dlya-vashego-zhe-blaga/).
Қазақстан билігі соңғы кездері ашқан «жаңалық» – кеттлинг, бейбіт шерушілерге кеңінен пайдаланыла басталды. Соңғы уақытта Алматыда бірнеше мысал, Атырау мен Шымкентте пайдаланылды. Сондықтан, билік халықаралық құқықты өзінше түсініп, түйсінуді, тіпті, бейбіт жиындар қатысушыларына қарсы жаңа әдістер пайдалануда еш демократияланарға ойы жоқ екенін айта аламыз.
2020 жылы БҰҰ адам құқығы жөніндегі Комитеті Қазақстан азаматтарының пайдасына 8 шешім шығарды (Б.Төреғожина, Ж.Байтелова, Д.Тихонов, Х.Әділханова. Э.Садыков, М.Телібеков, Т.Сәмбетбай, А.Күртенбаева). БҰҰ аталған азаматтардың бейбіт жиын бостандығына деген құқығы бұзылғанын, мемлекет аталған құқық бойынша өзінің халықаралық міндеттемелерін орындамай отырғанын жазады.
Толығрақ ақпарат алу үшін:
Таңшолпан ЖҰМАҚОВА: Zhumakova.sholpan@gmail.com
